بررسی الگوی افتراقی بیان برخی ژن های دخیل در واکنش دفاعی گندم نسبت به آلودگی دی اکسی نیوالنول و قارچ فوزاریوم

فوزاریوم سنبله گندم (fhb) یکی از مخرب ترین بیماری های گندم در سراسر جهان می باشد. عامل اصلی این بیماری، fusarium graminearum می باشد. اهمیت این بیماری در محصول گندم به علت کاهش عملکرد و تجمع مایکوتوکسین در دانه های برداشت شده از سنبله های آلوده است که برای انسان و دام خطرناک است. اصلاح برای ایجاد واریته های مقاوم از موثرترین روش های کنترل این بیماری محسوب می شود. هدف از این مطالعه، تشخیص تغییرات احتمالی ایجاد شده در سطح رونوشت دو ژن پاسخ دفاعی، تحت تنش تیمارهای اسپور قارچ، عصاره قارچ، توکسین دی اکسی نیوالنول و سالسیلیک اسید در گندم بوده است. بدین منظور کشت دو رقم فلات و سومای تری در ایستگاه تحقیقات عراقی محله گرگان در طی سال زراعی 89-88 انجام شد. الگوی بیان ژن های فنیل آلانین آمونیا لیاز (pal) و pdr1 در طی پاسخ دفاعی به تیمارهای مذکور در دو رقم فلات (حساس) و سومای تری (مقاوم) مورد بررسی قرار گرفت. آلودگی در زمان گلدهی با تیمارهای مذکور در گلچه میانی خوشه انجام گرفت و خوشه ها پس از آلودگی با کیسه های پلاستیکی پوشانده شدند. از سنبله های آلوده در زمان های 0، 3، 6، 12، 24، 36، 72 ساعت و هفت روز پس از آلودگی مصنوعی با تیمارها، از بخش میانی سنبله نمونه برداری صورت گرفت. استخراج rna کل و ساخت cdna بر اساس دستورالعمل شرکت فرمنتاز صورت گرفت. داده های حاصل از واکنش زنجیره ای پلی مراز با نسخه برداری معکوس در زمان واقعی در نرم افزار rest تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان دهنده افزایش بیان ژن pdr1 در رقم حساس فلات در اکثر بازه های زمانی و ژن pal در رقم مقاوم سومایتری در تمام بازه های زمانی مورد مطالعه بود. بیشترین میزان بیان ژن فنیل آلانین آمونیا لیاز با تیمارهای مذکور در هر دو رقم، در 36 ساعت پس از آلودگی و بیشترین میزان بیان ژن pdr1 در هر دو رقم فلات و سومای تری تحت آلودگی با تیمارها در 24 ساعت اولیه مشاهده شد.